Net op tijd: implementatieonderzoek in de thuiszorg
In dit hybride project onderzoeken we zowel de effectiviteits- als implementatieuitkomsten van een Just-In-Time-Adaptive-Intervention (JITAI), nl. een slimme fles in combinatie met beeldbellen, als antwoord op de dehydratatieproblematiek bij kwetsbare ouderen in de thuiszorg. De grenzen van de vermaatschappelijking van de zorg leggen de nood aan nieuwe technologieën bloot, gezien hulpverleners in de eerstelijnszorg met de huidige middelen en tijd onvoldoende multidisciplinair kunnen tegemoetkomen aan het verhoogd aantal hulpvragen van steeds meer kwetsbare ouderen. Door de dubbele onderzoeksopzet kunnen we in dit project nagaan of de JITAI daadwerkelijk de vochtinname bij ouderen verhoogt, maar ook welke implementatiebarrières- en facilitatoren er bestaan bij de aanzet naar innovatie in de thuiszorg.
Een groot deel van de bevolking haalt de richtlijn voor gezonde vochtinname niet, terwijl dit het risico op lichamelijke schade en chronische aandoeningen aanzienlijk verhoogt. Bij kwetsbare ouderen neemt dit zelfs vaker klinische proporties aan (“dehydratatie”). Doorheen het verouderingsproces moeten ouderen meer moeite doen om hun vochtinname in balans te houden, en dit blijkt uitermate moeilijk voor diegenen die kwetsbaar zijn op fysiek, psychologisch, sociaal en/of contextueel vlak. In de residentiële zorg bestaan interventies om de vochtinname bij kwetsbare ouderen te monitoren en te stimuleren, maar deze zijn niet vertaalbaar naar de ambulante thuiszorg. Deze sector wordt steeds belangrijker om via vermaatschappelijking van de zorg te kunnen tegemoetkomen aan de vergrijzing. Helaas zijn de tijd en middelen er schaars en is de multidisciplinariteit beperkt.
E-health “Just-In-Time-Adaptive-Interventions” (JITAI) bieden mogelijkheden om de vochtinname vanop afstand te monitoren. De mogelijkheden van “slimme flessen” worden verkend om de last van deze intensieve begeleiding voor de zorgverlener en mantelzorger te verlichten. Gecombineerd met beeldbellen is het potentieel van deze digitale zorginnovatie enorm, zeker tijdens COVID-19. Maar, om te vermijden dat de interventie, de slimme fles in combinatie met het beeldbellen, niet duurzaam geïmplementeerd geraakt, zal hybride implementatieonderzoek cruciaal zijn. Maar liefst 86% van JITAI-onderzoek dreigt immers in de “valley of death” te belanden, omdat er geen kennis is over de implementatiebarrières- en facilitatoren. Niet alleen zullen bij zoveel mogelijk actoren effectiviteitsparameters aangevuld worden met implementatie-uitkomsten, ook de interventie zelf wordt in co-creatie en multidisciplinair vormgegeven. Zeker om dehydratatie bij kwetsbare ouderen tegen te gaan moeten we de zorgverlener en mantelzorger multidisciplinair ondersteunen met de inbreng van de diëtist, ergotherapeut, verpleegkundige en ingenieur. Gezien dit niet evident is in de omkadering van thuiszorg, wordt het essentieel om de mogelijkheden op een creatieve manier en samen met het werkveld te verkennen.
Maak kennis met de onderzoekers
Onze partners
Dit project is een co-creatie project dat partners i-mens en Z-plus samenbrengt met verschillende entiteiten binnen Odisee: Opleidingen Voedings- en Dieetkunde, Ergotherapie, Verpleegkunde en Elektronica-ICT, evenals het Expertisecentrum Ouderenzorg en onderzoeksgroep Zorginnovatie en Ouderenzorg.