Op de koffie bij...

Emmanuel Buijle - consultant chocoladesector

Door Evy Mettepenningen

Er zijn zo van die beroepen die je instant sympathiek kunnen maken. Alumnus Emmanuel Buijle heeft er zo eentje, hij zit namelijk al zoā€™n twintig jaar in de chocoladesector. Nu ja, moest hij in een andere sector gezeten hebben, zou ik hem nog altijd sympathiek gevonden hebben. Al was het maar omdat hij met plezier een namiddag vrijmaakte voor ons, in zijn drukke programma als ondernemer in de chocoladesector Ć©n papa van twee jonge kinderen. 

We treffen elkaar bij een gemeenschappelijke kennis die ons niet alleen voorziet van koffie, maar ook van een overheerlijke kaastaart. Bovendien zie ik vanuit mijn ooghoek dat Emmanuel ook proevertjes heeft meegenomen. Dat wordt hier de perfecte afsluiter van mijn werkweek!

Chocolade met de paplepel ingegoten

Het is ondertussen al een tijdje geleden dat Emmanuel afstudeerde, in 2003. De richting heette toen nog landbouw- en biotechnologie. Eigenlijk ben ik eerst gaan kijken naar de opleiding ā€˜Labo en biotechnologieā€™, maar toen ik tijdens de infodag in dat labo stond, wist ik meteen dat het niets voor mij was. Ik moet naar buiten kunnen, breed kunnen kijken i.p.v. in de lens van een microscoopā€¦ā€ Die breedte binnen vond Emmanuel wel in de opleiding bij Odisee, toen nog KAHO Sint-Lieven, waar hij koos voor de afstudeerrichting voedingsindustrie. ā€œDe interesse voor de voedingsindustrie, en dan vooral voor chocolade, zat er eigenlijk al van kleins af in. Mijn ma heeft, vanaf mijn geboorte tot mijn veertigste, een winkel uitgebaat in doopsuiker en pralines. Langs vaderskant hadden mijn grootouders een groothandel in confiserie. Het zoete heeft er bij mij dus altijd al ingezeten.ā€ En ook de interesse voor wetenschappen was aanwezig: ā€œIn het middelbaar deed ik moderne talen-wetenschappen.ā€ 

Lekkers met een c: chocoladeā€¦ champagne!

ā€œIk vond de opleiding heel leuk om te doen, met een combinatie van heel brede, klassieke vakken, maar ook vakken toegespitst op de voedingsindustrie. En we hadden meteen al vanaf het eerste jaar stages. Die focus op de toepassing in de praktijk is het grote verschil met een master, wat een meer theoretische opleiding is. Voedingsleer, kwaliteitssystemen zoals HACCPā€¦ je zag het in de les, maar ook meteen in de praktijk in de voedingsbedrijven waar je stage liep.ā€

Emmanuel Buijle

Emmanuel zat in totaal bij vier bedrijven doorheen zijn opleiding. ā€œIn het eerste jaar deed ik een week stage bij Camargue, een bedrijf dat ik goed kende omdat we daar de pralines haalden voor onze winkel. Daar heb ik toen meegewerkt aan de opmaak van het HACCP plan. Het tweede jaar trad ik dan buiten mijn comfortzone met een stage op champagnebedrijf Couvent-Parent in Frankrijk. Normaal ging ik samen met een studiegenoot, Kris, om begin september de oogst mee te maken. Op het allerlaatste moment is Kris dan echter uitgevallen en moest ik alleen gaan. Dat was even een streep door de rekening, maar ik ben toch gegaan en het was een leerrijke ervaring. Er waren heel veel jonge mensen, een vaste equipe. Er moest hard gewerkt worden, maar we werden er wel supergoed gesoigneerd. Frans was de voertaal en na een week dacht ik al in het Frans en was ik volledig opgenomen in de groep. In totaal heb ik er drie weken gelogeerd, meegeholpen met de oogst en onderzoek gedaan rond de klassieke methode van champagne maken. Het was een heel toffe stage en ik heb er een nieuwe wereld over vinificatie leren kennen. Ik heb nog altijd een goed contact met de stageplaats, elk jaar gaan we er terug om champagne te halen.ā€ 

Van Hartmintjes over kip, terug naarā€¦ chocolade

ā€œIn mijn laatste jaar volgden dan nog twee stages, waarvan eentje bij Confiserie Trefin in Lokeren. Ik had een lunchmeeting deze middag en op het einde van de lunch kreeg ik daar, zoals bij vele zaken, een Hartmintje bij de rekening. Dan denk ik altijd weer: voilĆ , hier heb ik mijn eindwerk op gedaan. Er zat heel veel breuk op die Hartmintjes en ik heb mee onderzocht hoe we die breuk konden minimaliseren, zowel naar ingrediĆ«nten toe, als naar mechanische invloeden in de productie zelf. Ik kijk nog altijd: is het kapot of niet? Meestal niet, dus we hebben onze job goed gedaan (lacht). En mijn laatste stage was uiteindelijk bij Europa Cuisson, een bedrijf in Temse  dat kippenvlees verwerkte voor toepassingen zoals pizzaā€™s of slaatjes. Daar mocht ik na mijn studie ook meteen aan de slag gaan als productieverantwoordelijke en rechterhand van de plant manager. Het was een leuk bedrijf, maar ik was er veel branden aan het blussen en het was heel productie georiĆ«nteerd, wat minder mijn ding was.ā€ 

ā€œNa drie maanden ben ik dan overgestapt naar Barry Callebaut. Ze zochten daar iemand bij procestechnologie om nieuwe lijnen uit te zetten, maar na het sollicitatiegesprek ben ik uiteindelijk mogen starten bij productontwikkeling, R&D. Mijn eerste jaar bij Barry Callebaut is voorbij gevlogen. Het is een heel internationaal bedrijf en we mochten de productontwikkeling doen voor alle grote klanten zoals Neuhaus en Leonidas: de chocolades ontwikkelen, de vullingenā€¦ Dat was dus heel technisch, maar tegelijk gingen we ook mee naar klanten en had je dus ook het commerciĆ«le luik. Het was heel veelzijdig en echt mijn ding. Ik heb dat 9 jaar gedaan.ā€

Met chocolade de wereld rond

ā€œDoor een reorganisatie van de marketingafdeling waren ze binnen Barry Callebaut op zoek naar productmanagers. Zo ben ik gestart als productmanager chocolates and innovations, verantwoordelijk voor West-Europa. Dat betekende dus ook meer reizen, maar het was enorm verrijkend om al die culturen en ook businessculturen te leren kennen. Mijn laatste functie bij Barry Callebaut was business development. Ook hier was mijn jobwissel weer het gevolg van een nieuwe aanpak. Men wou intensiever gaan samenwerken met de grote klanten en met hen meedenken rond strategie en innovatie. Als business developer ging ik actief meedenken met grote klanten rond strategie en zetten we innovatiesessies op, samen met onze chefs, om hun producten te vernieuwen. Het was geen puur commerciĆ«le functie, in de zin van prijsnegotiatie, maar je bent wel commercieel aan het meedenken met die klant. En als R&Dā€™er had ik het voordeel ook heel de technische kant te kennen. Het was een leuke functie, die ik twee jaar gedaan heb, maar uiteindelijk kon ik nog maar weinig groeien in die functie. Dan heb ik beslist om zelfstandig te starten.ā€

Zelfstandig consultant

ā€œIn 2016 heb ik mijn eigen bedrijf, BD-EM, opgericht. Eerst verklaarden ze mij voor gek dat ik zoā€™n mooi bedrijf verliet, waarbinnen er ook nog opties waren voor mij. Maar het ondernemen zit mij wel wat in het bloed. Ook had ik een ervaring die mij wat triggerde in het ondernemerschap. 

Op mijn 24ste werd ik gevraagd om in een VOKA Plato traject als peter, vanuit Barry Callebaut, ondernemers te begeleiden in hun groei. Het was een soort  lerend netwerk waarin ik een 10 Ć  15 tal KMOā€™s onder mijn hoede had, samen met nog andere peters en meters, en waarin we maandelijks samen kwamen om praktische themaā€™s rond ondernemen te bespreken. Ik kon dan input geven vanuit een groot bedrijf als Barry Callebaut. Ik heb dat zes jaar gedaan en er enorm veel uit geleerd. Ook heb ik er een goed netwerk kunnen opbouwen.ā€

ā€œBinnen mijn bedrijf BD-EM doe ik consultancy rond productontwikkeling in de chocoladesector. In het begin wou ik voeding doen, vrij breed, maar ik besefte al snel dat ik mij toch beter toespitste op chocolade, dat was mijn metier, en die sector was eigenlijk al groot genoeg als niche. De dag dat ik ā€“ in goede verstandhouding- stopte bij Barry Callebaut, hadden ze meteen al een project voor mij. Ik kon als freelancer een paar dagen per week iemand vervangen bij innovatie. Daarnaast kon ik nog Ć©Ć©n Ć  twee dagen per week voor een ander bedrijf werken. Zo heb ik voor Neuhaus zaken ontwikkeld, voor Boerinneke chocopasta, Gudrunā€¦ā€

Cabosse: cacao op een andere manier bekeken

ā€œIk ben bij Barry Callebaut altijd kind aan huis gebleven. In 2018 wilden ze binnen het bedrijf een nieuwe startup ontwikkelen, Cabosse Naturals. Het project ging over de cacaovrucht, meer bepaald over het vruchtvlees en de vezels daarrond. In de industrie heeft men eeuwenlang enkel maar naar de cacaobonen gekeken, maar er is veel meer mee te doen. Dus de vraag was om een bedrijf op te zetten om die andere componenten van de cacaovrucht te commercialiseren. De middelen waren er, maar we moesten van een wit blad starten om alles te ontwikkelen. We zijn naar Ecuador gegaan, om sourcing partners te zoeken, hebben heel de supply chain opgezet, het branding verhaal opgebouwd, echt alles van A tot Z uitgewerkt. Dat heb ik twee jaar gedaan en dan waren we uiteindelijk met 12 mensen.ā€

ā€œDan ben ik eruit gestapt om verder te gaan als officieel distributeur van die producten, voornamelijk in de Benelux. Die activiteit, dus de klassieke aan- en verkoop, doe ik nu dus twee dagen per week. Mijn consultancywerk neemt ook ongeveer twee dagen in en dan heb ik nog Ć©Ć©n dag om me met andere projecten, zoals vastgoed, bezig te houden. Ik heb dus een heel gevarieerde job waarbij ik het ene moment een commercieel gesprek voer met een klant, om twee uur later  op mijn vorklift te zitten om de bestellingen te laden.ā€

Naar een steeds duurzamer chocoladesector

ā€œDe cacaopulp, het -sap en -concentraat van Cabosse Naturals zijn reeds op de markt, de vezels nog niet, en worden steeds meer populair omwille van de trend naar meer upcycling in de voedingswereld. Hoe kunnen we onze producten 100% gaan valoriseren, vanuit duurzaamheidsoogpunt, dat is de vraag. In de vleessector doen ze dat al, van een varken gaat niets verloren, maar van de restanten van de cacaovrucht is er 10 miljoen ton wereldwijd beschikbaar dat niet wordt ingezet. Ondertussen zijn er al producten op de markt met onze ingrediĆ«nten, van dranken over producten in de ijsindustrie tot ā€“ uiteraard- chocolade. Ook in de horeca wordt het product ingezet. Op de ISM beurs in Keulen, de hoogmis van de internationale confiserie- en snackindustrie heeft Gudrun ā€“ een klant die ik ook in productontwikkeling begeleid, de tweede prijs gewonnen met de innovation awards. (www.uppa.be)

Innovatie naar duurzaamheid wordt steeds belangrijker in de voedingssector, ook inzake chocolade. Het bedrijf Win-Win Choc, bijvoorbeeld, brengt ondertussen cacaovrije chocolade op de markt, waarbij het aromatisch profiel van chocolade bekomen werd via fermentatie van groenten en fruit. Hoewel de smaak nog niet perfect zit, is het wel een zeer duurzaam product.ā€

Emmanuel, de generalist

ā€œMijn consultancyopdrachten zijn heel divers: dat kan gaan over trends in de markt of heel technisch over vullingen, hoe moeten we palmolie vervangen, hoe kunnen we op cleaner label werken, op suikerreductie gaan werken, hoe gaan we het in de markt zetten, enzovoorts. Ik doe niet alles zelf, maar ik heb mijn netwerk en dan maak ik een briefing waar bv. een marketingbureau mee aan de slag kan. Dat is wat ik het liefste doe: iedereen verbinden van productie, over sales naar marketing.ā€ 

ā€œDat is ook mijn voordeel: ik ken van veel zaken iets, ben heel generalistisch en ben graag creatief. Ik heb in de bouwsector ook projectontwikkeling gedaan, ben asbestdeskundige, heb een cursus vloeren en tegelzetten gevolgd... Ik vind dat allemaal interessant om te doen en soms pik ik iets op uit Ć©Ć©n sector wat dan in een andere sector van pas komt. Op een bepaald moment had ik wel de indruk dat ik met te veel verschillende zaken bezig was, terwijl iedereen zegt dat je vooral moet focussen. Via personal coaching leerde ik dat ik niet de persoon ben om op 1 ding te focussen. Volgens de coach had ik een doelgericht kader nodig, maar daarbinnen kan ik gerust verschillende zaken doen.ā€ 

Maken en loslaten

ā€œR&D heb ik altijd al interessant gevonden, maar als ik iets ontwikkeld heb, dan laat ik het ook graag los en kijk ik naar iets nieuw. Daarom heb ik in 2018 een ander bedrijf opgericht met een vennoot waarin we producten en concepten ontwikkelen. Een voorbeeld is Totem chocolade, een product rond vloeibare chocolade. Het begon met een pop-upconcept in het Waasland shopping center met drie totempalen vol vloeibare chocolade. Als klant kon je een basis kiezen, zoals brownies of chocolade, waarover dan de vloeibare chocolade kwam en tenslotte een topping ,zoals speculoos. We stonden daar tussen Kerst en Nieuw en dat liep vollen bak.ā€

ā€œBovendien was er veel interesse van de klanten om het product ook thuis te hebben. Via een contact uit de koffiewereld kreeg ik het idee om de chocolade in een hersluitbaar blik te steken. Een blik dat je in kokend water moet leggen, schudden en dan gewoon opendoen. Je kan het ook in de oven doen, of in een bain marie op de barbecue. Daar verkochten we dan pakketten van als nieuwjaarscadeau, ook via de winkel van mijn ma. Anderhalf jaar geleden is er een partij op ons pad gekomen die het product graag in licensing wou nemen. Intussen liggen ze in meer dan 200 winkels in BelgiĆ« en hebben ze het Totem concept van ons overgenomen.ā€

Netwerk als vangnet

ā€œHet leven als freelancer bevalt me enorm, omdat ik vrij ben om zaken aan te pakken die ik interessant vind en steeds kan bijleren. Bovendien is het financieel interessanter Ć©n heb ik de nodige flexibiliteit in mijn werkschema, wat heel handig is nu we jonge kinderen hebben. Voor de bedrijven waarvoor ik werk is het interessant omdat ze niemand vast in dienst moeten nemen en voor een beperkte periode iemand kunnen binnen halen met specifiek dĆ­e kennis die ze op dat moment nodig hebben. Tegelijk komt er natuurlijk ook wel wat onzekerheid bij kijken: je weet niet hoe lang je projecten gaan duren en wat het volgende zal zijn. Daar moet je wel wat mee kunnen omgaan. Daarom heb ik er ook de distributie voor Cabosse Naturals en enkele vastgoedprojecten bijgenomen, omdat het meer zekerheid biedt op lange termijn. 

Maar ook wat mijn freelance werk betreft maak ik me geen grote zorgen. Via mijn netwerk dat ik doorheen de jaren heb opgebouwd heb ik altijd wel een vangnet.ā€

Heb je ondertussen ook zin in chocolade gekregen? De Totem chocoladefondue blikken ontwikkeld door Emmanuel kan je vinden op https://www.totemchocolate.com/ 

Info over de cacaofruit ingrediƫnten van Cabosse Naturals is te vinden op:
https://www.barry-callebaut.com/nl-BE/manufacturers/cabosse-naturals