Hoe kunnen we ON in kaart brengen?

Twee recente (systematic) reviews geven een overzicht van de huidige diagnostische instrumenten voor ON en onderzochten tevens de psychometrische eigenschappen. Er zijn momenteel tien vragenlijsten om ON te meten: de Bratman Orthorexia Test (BOT), Düsseldorf Orthorexia Scale (DOS), Eating Habits Questionnaire (EHQ), Barcelona Orthorexia Scale (BOS), TOS en ORTO-15 met vijf mogelijke varianten.

Zowel de DOS, EHQ als TOS hebben goede psychometrische eigenschappen (Opitz et al., 2020; Valente, Syurina & Donini, 2019).  De ORTO-15 die in het verleden vaak gebruikt werd, wordt niet aangeraden. Grote nadelen van deze vragenlijst, zijn de lage interne consistentie, validiteit én betrouwbaarheid. Daarnaast overschat de ORTO-15 de prevalentie, omdat deze bv. incorrect diëten als schadelijk aanziet, zonder bijhorende pathologie in acht te nemen zoals gewichtsverlies en sociale gevolgen (Valente, Syurina & Donini, 2019; McComb & Mills, 2019; Opitz et al., 2020; Meule et al., 2020).

Binnen ons onderzoeksproject werd omwille van de goede psychometrische eigenschappen, de gegeven cut-offwaarden en de gebruiksvriendelijkheid gekozen voor de DOS als screeningsinstrument.  De DOS bestaat uit een tien-item zelfrapportagevragenlijst met vier antwoordmogelijkheden: (1) dit is niet van toepassing op mij, (2) dit is eerder niet van toepassing op mij, (3) dit is eerder wel van toepassing op mij en (4) dit is van toepassing op mij.

Hoe hoger de score, hoe meer uitgesproken het orthorectisch eetgedrag met een maximumscore van 40. De cut-off van ≥ 30 wijst op de aanwezigheid van ON, een score tussen de 25 en 29 wijst op een risico op ON en tot slotte wijst een score < 25 op een laag risico (Barthels et al., 2015). Interpretatie dient steeds te gebeuren door een professionele hulpverlener met een expertise in eet- en gewichtsproblemen zoals diëtisten, artsen en psychologen. De Nederlandstalige versie van de DOS kan in het kader van wetenschappelijk onderzoek opgevraagd worden bij ellen.moens2@odisee.be.