Active and healthy ageing for all (AHAA). Een levensstijlbevorderend programma voor ouderen uit kansengroepen
Active and healthy ageing for all (AHAA)
In dit project scherpen we de gezondheidsvaardigheden van ouderen in kwetsbare situaties aan. We willen de ouderen uit de doelgroep aanmoedigen om gezond(er) te leven en focussen daarbij op het stimuleren van beweging, het doorbreken van zittend gedrag en het promoten van gezonde voeding. Bestaande programma’s rond gezonde levensstijl bereiken deze doelgroep vaak niet of zijn minder toegankelijk. Via een nodendetectie en in co-creatie met de doelgroep, ontwikkelen we een programma dat aangepast is aan hun specifieke noden en wensen.
Achtergrond
Hoewel de wereldbevolking toeneemt en vergrijst, neemt de gezonde levensverwachting, naarmate men veroudert, niet in dezelfde mate toe. Ouder worden gaat gepaard met een hogere kans op chronische ziekten, een meer sedentaire levensstijl, verminderde mobiliteit, zelfstandigheid en functionaliteit. Deze factoren zijn echter fundamenteel om gezond ouder te kunnen worden (WHO,2015, Huber, 2017).
Een vermindering in fysieke activiteit en een toenemend sedentair gedrag creëert meer risico op het ontstaan van een aantal chronische aandoeningen, zoals: afname van spierkracht, verhoogde kans op vallen, vermindering van sociale contacten en cognitieve capaciteiten en zelfs depressie.
Naarmate we ouder worden, verzwakt ook de aandacht die uitgaat naar gezonde voedingskeuzes waardoor de prevalentie van overgewicht en diabetes type 2 in deze groep van ouderen rijst. Een gezonde levensstijl stoelt echter op 7 pijlers (LifeMe, 2018) waarvan beweging, slaap en voeding belangrijke fundamenten vormen.
Programma’s die inzetten op een gezonde, actieve levensstijl bij ouderen tonen reeds positieve fysieke en mentale effecten aan (Foreman, 2012, Galloza, 2017 en Vanderlinden, 2018). Helaas bereiken deze programma’s niet alle ouderen. Zo blijken ouderen die zich in kwetsbare situaties bevinden nog vaak een onbereikte en onbeschreven doelgroep (Vlaams Instituut Gezond Leven, 2018). Het bereiken en motiveren van deze ouderen vormt een uitdaging. Daarnaast is het niet altijd evident om bestaande programma’s te transfereren naar deze specifieke setting van ouderen in kwetsbare situaties. Een aanpassing van bestaande programma’s en materialen ‘op maat van’ en ‘in co-creatie met’ deze doelgroep alsook een laagdrempelige aanpak van het programma, kunnen een antwoord bieden op deze uitdagingen.
Doelstelling
In dit project wensen we daarom in te zetten op de promotie van beweging, het doorbreken van zitgedrag en bevorderen van gezonde voedingsgewoonten bij ouderen in kwetsbare situaties. We werken daarvoor samen met een aantal dienstencentra in Vlaanderen en betrekken de doelgroep reeds vanaf de voorbereiding van het programma. Na een uitgebreide literatuurstudie en nodendetectie bij de doelgroep en diens omgeving, bieden we, via co-creatie, een ruimte om deze ouderen te betrekken in de voorbereiding, implementatie en evaluatie van het programma. Op die manier vergroten we het draagvlak van het programma voor deze specifieke doelgroep en verhogen we het duurzame karakter tot implementatie en verdere aansluiting in deze setting.
Beweeg- en voedingskalender
Uit het onderzoek bleek dat de doelgroep een kalender met tips, weetjes en instructies over een gezonde levensstijl hen kan helpen gezonde levensstijlgewoonten op te nemen.
We ontwikkelden daartoe een beweeg- en voedingskalender (NDL/FR) in een analoge en digitale variant die volledig gestoeld is op de resultaten van het project. We haalden inspiratie voor de invulling/inhoud van de kalender uit de bevragingen en focusgroepen. Door met de doelgroep in dialoog te treden, hen te betrekken bij de ontwikkeling van het programma (en kalender), en door het programma via de lokale dienstencentra aan te bieden, verlagen we de drempel voor deze maatschappelijk kwetsbare doelgroep.
Ben je een oudere die met de kalender aan de slag wil of werk je met ouderen in kwetsbare situaties? Download hier de kalender.
Onze partners
- Stad Sint Niklaas, Dienstencentra
- Stad Mechelen, Dienstencentra
- Lokaal dienstencentrum De Harmonie (Brussel)
- Stad Aalst