Cultuurresponsief lesgeven in wereldoriëntatie en natuurwetenschappen aan 10-14 jarigen

Uit de peiling wetenschappen en techniek naar het behalen van de eindtermen derde graad lager onderwijs 2015[i]en de peiling natuurwetenschappen eerste graad secundair onderwijs 2016[ii] blijkt dat de kans om de eindtermen natuurwetenschappen te bereiken samenhangt met de thuistaal van de leerlingen. Ook uit het PISA onderzoek van 2018[iii]naar wiskundige en wetenschappelijke geletterdheid bij 15- jarigen blijkt dat hoewel het Vlaams onderwijs in vergelijking met andere OESO-landen hoger dan gemiddeld scoort op vlak van prestaties, het bijzonder slecht scoort op het vlak van gelijkheid. Leerlingen met een migratieachtergrond en leerlingen met een lage SES presteren beduidend lager. Eén van de oorzaken die wetenschappelijk onderzoek aanstipt – een vaststelling die voorgelegd onderzoeksvoorstel in sterke mate inkleurt – is dat jongeren een culturele afstand ervaren met het onderwijs, hun scholen en wetenschappelijke vakken (Ogbu, 2003)[iv].

[i]Janssens,R. (2015) Peiling wereldoriëntatie natuur en techniek in het basisonderwijs 

[ii] Janssens,R. (2016) Peiling natuurwetenschappen in de eerste graad secundair onderwijs

[iii]  https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/programme-for-international-student-assessment-pisa#Resultaten_PISA_2018

[iv] Ogbu, J. (2003). Black American Students in an Affluent Suburb: A Study of Academic Disengagement. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

Dit tweejarig project heeft tot doel de intrinsieke motivatie van leerlingen voor wereldoriëntatie en wetenschappen te bevorderen. Als onderzoek model gebruiken we de ‘Education Design Research’-methodologie. Hierbij zullen we, via co creatie tussen de Hogeschool Odisee en lagere scholen (de derde graad) en secundaire scholen (eerste uit Sint Niklaas, in verschillende cycli voorbeeldlesmateriaal en technieken ontwikkelen. Deze scholen hebben een multiculturele leerlingenpopulatie in zowel de basisschool en als de eerste graad secundair onderwijs. Bij de ontwikkeling van het materiaal laten we ons inspireren door good practices uit de Cultural Responsive Pedagogy (CRP) en zullen we dus inzetten op het cultureel kapitaal van zowel leerkrachten als leerlingen. Om de impact van dat materiaal te evalueren registeren we of de intrinsieke motivatievan leerlingen in de les wereldoriëntatie en de les natuurwetenschappen toeneemt.