Naar een introductie en professionalisering van penitentiaire ouderenzorg ('Oscar')

Een verkenning van de morfologie van en evoluties binnen de gevangenispopulatie leert ons dat er een gestage toename plaatsvindt in de aantallen ouderen die zich achter tralies bevinden. We stellen vast dat deze evolutie in België echter niet vertaald is geweest in het introduceren en professionaliseren van ouderenzorg binnen het gevangeniswezen, waardoor het personeel dat binnen deze penitentiaire instellingen opereert op heden onvoldoende is onderlegd of voorbereid om in te spelen op de huidige en toekomstige uitdagingen die gepaard gaan met deze toename. 

Tegen deze achtergrond stellen we vast dat er in het penitentiaire werkveld nu al een zeer pertinente nood is aan kennis over, en een aanpak van, verouderingsprocessen en het oudere segment van de bevolking in detentie. Bovendien doen de maatschappelijke en penale mechanismen achter deze evolutie vermoeden dat het uitbouwen van een kwaliteitsvolle penitentiaire ouderenzorg onontkoombaar zal worden in de toekomst, gelet op het steeds maar ouder worden van de bevolking en de toename van de punitiviteit.  

Zowel uit eerder empirisch onderzoek in Belgische gevangenissen als uit gesprekken met externe partners ontvangen we steeds meer belangrijke signalen dat er een groeiende nood is aan bewustwording over veroudering in detentie en een geïnformeerde en structurele aanpak van deze groter wordende maar nog te vaak miskende groep van ouderen.

Om aan dit hiaat tegemoet te komen beoogt dit voorstel ouderenzorg - in een brede zin - te introduceren en te professionaliseren binnen een penitentiaire context. We willen de uitbouw van penitentiaire ouderenzorg realiseren in co-creatie met het werkveld, waarbij we antwoorden willen formuleren op de centrale onderzoeksvraag ‘Hoe kan kwaliteitsvolle zorg voor ouderen in detentie worden geprofessionaliseerd?’ aan de hand van: het opleiden van het penitentiair personeel (waarbij we zowel bewakingsassistenten als verpleegkundigen viseren); het opleiden van de medewerkers van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden; en het voeren van rondetafelgesprekken met relevante actoren met het oog op het vormgeven van de penitentiaire ouderenzorg. 

Dit projectvoorstel biedt dus een broodnodig antwoord op een bestaande vraag vanuit de praktijk, waarbij het partners uit het werkveld voornamelijk ontbreekt aan de specifieke knowhow en middelen om de kennis en vaardigheden van gevangenisactoren omtrent ouderenzorg te verbeteren en verder te ontwikkelen.