Trajectondersteuning en aanverwante ondersteuningsvormen in kaart
Vlaams minister van Welzijn en Armoedebestrijding, Cultuur en Gelijke Kansen Caroline Gennez hecht in haar beleidsbrief veel belang aan de uitbouw van trajectenondersteuning, zorg en begeleiding op maat van gezinnen. Daarvoor is samenwerking nodig en bundeling van krachten tussen de eerstelijns- en andere zorg- en hulpverleningsactoren, de lokale basisvoorzieningen en de lokale besturen. In plaats van nieuwe structuren op te trekken, wil de minister maximaal vertrekken van het bestaande aanbod. Ze verwijst daarbij naar de methodiek van de lokale gezinscoaches, waarvoor ons kenniscentrum in opdracht van het Departement Zorg een ondersteuningsopdracht uitvoerde (2021-2023) en een methodiekbeschrijving maakte (2024).
"Continuïteit tijdens én na het hulpverleningstraject is belangrijk. Er worden maximale inspanningen gedaan om jongeren in de jeugdhulp van trajectbegeleiding te voorzien en maken de verbinding met de methodiek van lokale gezinscoaches. Gezinnen in een maatschappelijk kwetsbare positie worden op maat begeleid vanuit een vertrouwensrelatie. Er wordt flexibel ingespeeld op de noden vanuit een zo open mogelijke generalistische blik op de verschillende levensdomeinen samen met de gezinnen voor de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden."
24 ondersteuningsvormen in fiches
Opgroeien vroeg ons kenniscentrum om 24 huidige praktijken en diverse vormen van trajectondersteuning te beschrijven. Een team van zes onderzoekers schreef de 24 ondersteuningsvormen in fiches uit, volgens de kenmerken van trajectondersteuning in het kaderdecreet ‘Vroeg en Nabij' en de memorie van toelichting: gezinscoaching is een van de fiches. Andere uitgeschreven ondersteuningsvormen zijn: CAW- en JAC-trajecten, casemanagement zorg, jeugdwelzijnswerk, 1G1P, zorgregisseurs, brugfiguren, buddyprojecten, en meer.
Er werden ook twee overzichten gemaakt:
- een overzicht van de betrokken beleidsdomeinen, - velden en bevoegde instanties voor de 24 beschreven ondersteuningsvormen;
- een exploratief vergelijkend overzicht van de mate waarin de 24 beschreven ondersteuningsvormen aansluiten bij de in het kaderdecreet beschreven kenmerken van trajectondersteuning.
Op initiatief van het agentschap ‘Opgroeien’ werd deze opdracht op 27 februari 2025 teruggekoppeld op een intersectoraal moment, waaraan naast Opgroeien, ook vertegenwoordigers van het VAPH, het Departement Zorg, Onderwijs en Jeugd deelnamen.
Werkten mee aan dit project:
- Kristien Nys
- Joris Van Puyenbroeck
- Simonne Vandewaerde
- Esther Stoové
- Gianni Loosveldt
- Kathleen Emmery