Samen op jacht naar de Aziatische hoornaar
Met het burgerwetenschapsproject VESPA gaan we op zoek naar 100 Aalsterse inwoners die meehelpen om overwinterde Aziatische hoornaar koninginnen te vangen. Zo willen we onderzoeken welke invloed voorjaarsvangen heeft op de verspreiding van de Aziatische hoornaar.
Iedere geregistreerde deelnemer aan dit project kan een gratis selectieve val ophalen op de campus van Odisee in Aalst. Met deze selectieve val kan je in je eigen tuin, op je balkon, je vensterbank,… aan de slag om zelf Aziatische hoornaar-koninginnen te vangen! Registratie kan via deze website en is beperkt tot de eerste 100 kandidaten. Een val ophalen kan slechts na bevestiging via mail.
Help jij ons onderzoek verder?
De Aziatische hoornaar is een soort wesp die sinds kort ook in België voortkomt. Dit is een invasieve exoot. Dit wil zeggen dat het dier hier niet thuishoort en een bedreiging vormt voor inheemse diersoorten en de biodiversiteit. Zo jaagt de Aziatische hoornaar op insecten zoals de honingbij. Deze bijen leerden zich nooit verdedigen tegen deze indringer. Zo kunnen hele bijenvolken worden leeggeplunderd. Eén nest van de Aziatische hoornaar eet per jaar maar liefst 100.000 insecten!
Let op! Er is ook een Europese hoornaar. Deze hoort hier wel thuis, vormt geen bedreiging voor onze bijen en mag dus niet verdelgd worden.
Je kan de Europese hoornaar eenvoudig onderscheiden van de Aziatische hoornaar. De Europese hoornaar is groter dan de Aziatische hoornaar, heeft een roodbruin kopstuk en een geel achterlijf. De Aziatische hoornaar is bijna volledig zwart en heeft opvallende gele pootjes.
In de herfst worden er vele Aziatische hoornaar koninginnen geboren. Deze verlaten het nest om te overwinteren op een veilig en beschut plekje: een houtstapel, kieren en spleten,… In de lente – maart-april – komen deze koninginnen tevoorschijn bouwen ze zelf een eigen klein nestje, niet groter dan een tennisbal. Dit nestje hangt dan meestal onder een afdak, in een schuurtje, in een haag of struik of in een vogelnestkastje.
De koningin legt er eitjes in en de eerste werksters worden geboren. De koningin moet nu nog zelf voedsel zoeken, vooral suiker.
Wanneer dit nest te klein wordt, kan er een tweede nest gebouwd worden. Dit gebeurt in de zomer, meestal hoog in een boomtop. Omdat het nu de werksters zijn die voor voeding zorgen en niet één koningin kan het nest ook groter worden. Soms wel zo groot als een skippybal!
Nesten zijn moeilijk op te sporen en te verdelgen. En als we niets doen, komen er elk jaar meer en meer nesten.
Een van de methoden om het aantal nesten van de Aziatische hoornaar te beperken is voorjaarsvangen spring trapping. Dit is een Engelse term: het vangen van de overwinterde koninginnen vooraleer ze een nieuw nest kunnen uitbouwen. In de lente moeten de koninginnen zelf nog op zoek naar voedsel. Wanneer we hen dan kunnen vangen, vermijden we dat ze grote nesten kunnen uitbouwen en zo een bedreiging vormen voor onze biotoop.
Samen kunnen we helpen de verspreiding van de Aziatische hoornaar in te dammen. Registreer je eerst via onderstaand formulier. Vervolgens kun je gratis je val en doos ophalen op de campus in Aalst. We voorzien ook een beknopte handleiding, zodat je zelf aan de slag kunt.
Leg mijn val maar klaar!
Een Aziatische hoornaar gevangen!
Zoals elke wesp kan een hoornaar je prikken. Opletten dus. Het meest diervriendelijk is de val, met de Aziatische hoornaar erin, voor minsens 12 uur in de diepvries te stoppen. Daarna kan je de val opnieuw buitenzetten. Wie weet vang je er nog meer!
Zit er een Aziatische hoornaar in je val? Noteer dan in het formulier hiernaast de straatnaam waar je de vangst deed en wanneer het insect in de val zat. Zo kunnen we op een kaart aanduiden waar er Aziatische hoornaars werden gevangen en zo de verspreiding van de hoornaar opvolgen. We willen immers met dit onderzoek nagaan wat het effect is van voorjaarsvangen op de verspreiding van de Aziatische hoornaar. En dat kunnen we met jouw hulp!* Neem je ook nog een foto? Zo kunnen we onze documentatie compleet maken.
*Wij geven alle informatie ook door aan www.vespawatch.be
Meer informatie
Dit project
Dit initiatief rond burgerwetenschap wordt mede mogelijk gemaakt door de dienst Wetenschapscommunicatie van Odisee Hogeschool.
Drijvende kracht achter dit initiatief is Geert Callebaut. Naast lector en ankerpersoon voor wetenschapscommunicatie in Aalst is hij ook een enthousiaste imker. Heb je vragen? Dan kan je bij Geert terecht.
Haal je val op
Bezoek onze campus op weekdagen en haal je val tijdens de kantooruren op.
Odisee Campus Aalst
Kwalestraat 154
9320 Aalst
+32 (0) 53 72 71 70