Visietekst #Odiseeleest
Studenten van Odisee ontdekken meer dan ooit de wereld en zichzelf. Ze hebben elk hun eigen levens, taal- én leeservaringen. Om levenslang te leren en volwaardig te participeren in onze multimediale kennismaatschappij zullen ze hun hele leven lang uitgedaagd worden om te lezen. Goed én graag lezen is voor ons de basis van een boeiende professionele- en levensreis. Zorgen dat onze studenten diepgaand en kritisch lezen en leren is een essentiële opdracht van ons hoger onderwijs. Een sterke leesvaardigheid hangt immers nauw samen met studiesucces, maar ook met een succesvolle participatie in de huidige informatiemaatschappij. Een beperkte leesvaardigheid heeft gevolgen voor de taalvaardigheid en dus ook voor de slaagkansen van onze studenten. Het doel van #Odiseeleest is om én leesmotivatie én leesgedrag én leesvaardigheid te stimuleren in functie van taal-, kennis- en persoonlijkheidsontwikkeling.
We geven onze studenten impulsen en kansen om te groeien in hun lees- en taalvaardigheid op verschillende manieren en in verschillende contexten. We stimuleren hun initiatief om tot een persoonlijke en professionele lees- en taalontwikkeling te komen. Lezen kan overal en altijd. Onze studenten worden gestimuleerd om te lezen op de campus, thuis, onderweg, … . Op die manier reikt ons (lees)onderwijs verder dan onze campus. Ons (lees)onderwijs komt tot stand in co-creatie. Onze centrale onderwijsvisie is het kompas voor onze leesvisie. We gaan daarom voor duurzaam, inclusief en wendbaar lees- en taalonderwijs in co-creatie. We zetten in op gedeelde en actieve leeservaringen waarbij de student centraal staat. Tot slot monitoren en evalueren we leesvaardigheid én leesmotivatie om tegemoet te komen aan de verschillende lees- en leerprofielen in onze hogeschool.
Lezen en leren in de co-hogeschool
Duurzaam lezen
- We stimuleren autonome leesmotivatie van élke student en elk personeelslid in het kader van levenslang leren. Op die manier willen we inzetten op een positieve leesspiraal van goed, graag en betrokken lezen. Wie graag leest, leest vaker en vaak beter. Wie goed is in lezen, ervaart meer leesplezier. Goed én graag lezen staat centraal in onze hogeschool. Studenten en personeelsleden worden op verschillende manieren gestimuleerd om hun lees- én leefwereld te verbreden. Op regelmatige tijdstippen plannen we evenementen en acties zoals bijvoorbeeld boekenclubs, poëziemomenten, voorleesmomenten en auteurslezingen.
- We stimuleren een kritische leesattitude ten aanzien van aangeboden informatie op verschillende informatiedragers. We stimuleren een kritische blik om bij te dragen aan duurzame innovatie op basis van een onderzoekende houding.
- Het kernteam en de stuurgroep #Odiseleest willen lezen blijvend onder de aandacht brengen bij studenten én personeelsleden via een duurzame leesvisie en een structureel meerjarenplan met vaste en wisselende initiatieven per academiejaar.
Inclusief lezen
- Onze studenten hebben diverse achtergronden en verwachtingen. We stimuleren inclusief en internationaal geïnspireerd leesonderwijs via een breed leesaanbod en voldoende variatie en differentiatie in leesopdrachten en leeservaringen.
- We zetten in op open, toegankelijke en aantrekkelijke lees- en leeromgevingen als hefboom voor leren. Op elke campus gaan we zoek naar mogelijkheden om inspirerende leesplekken te creëren.
- We creëren tal van (oefen)kansen om studenten te ondersteunen in hun professionele en persoonlijke lees- en taalontwikkeling. In verschillende lessen én (taal)ateliers vertrekken we van leeservaringen en leesmaterialen om de taal- en kennisontwikkeling van studenten te stimuleren.
Wendbaar lezen
- Onze studenten komen terecht op een arbeidsmarkt die meer dan ooit in beweging is. Ze worden regisseur van hun eigen professionele identiteit. We stimuleren een positieve leesattitude in de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de student vanuit hun specifieke lees- en leernoden aansluitend bij hun voorkennis- en praktijkervaringen.
- We bevragen studenten en personeel om de leeshonger en de leesnoden in kaart te brengen en daarnaar te kunnen handelen. We willen flexibel inspelen op de leesnoden van onze studenten en onze docenten. We evalueren om te leren.
Co-creatief lezen
- We creëren een open gemeenschap van studenten, personeelsleden en externen waarbij in co-creatie opportuniteiten geboden worden om leeservaringen met elkaar te delen in een krachtige en motiverende leesomgeving. Kwartierlezen en boekenclubs zijn slechts enkele voorbeelden om (begeleid) vrij lezen van studenten te stimuleren.
- We worden geconfronteerd met heel wat complexe uitdagingen om van onze studenten vaardige en gemotiveerde lezers te maken. Daarom creëren we een breed leesnetwerk rond de verschillende campussen van onze hogeschool met lezende studenten in leslokalen, in de bib, in de open ruimtes, enz. Omdat we een co-hogeschool zijn, willen we zoveel mogelijk samenwerken met leesorganisaties en andere externe partners. We gaan voor structurele initiatieven met leesexperts, bijvoorbeeld Iedereen Leest, Canon Cultuurcel, … én voor initiatieven in samenwerking met onder andere het werkveld, bibliotheken en de buurt.
- We zetten structureel in op initiatieven om het werkveld te versterken als het gaat over leesontwikkeling. We bieden tal van nascholingen aan via onze dienst permanente vorming waar bijvoorbeeld ook het Postgraduaat Leescoach deel van uitmaakt. Daarnaast worden ook onze eigen personeelsleden geprofessionaliseerd rond dit thema tijdens Onderwijsdagen, Onderwijsteams, personeelsvergaderingen, …
- We zetten bewust in op onderzoeksprojecten in samenwerking met verschillende partners met lezen als centraal thema. In de onderzoeksgroep Taalbouwers verbonden aan de cluster Onderwijs staan leesprojecten hoog op de agenda.
Noodzaak voor #Odiseeleest
Meten is weten
Omdat we wilden weten hoe het gesteld is met de leesattitude en leesmotivatie van onze studenten, werd in november 2021 een uitgebreide bevraging bij een 1.600-tal studenten gevoerd uit alle verschillende opleidingen. Daaruit kwamen hoopgevende, maar ook minder fijne cijfers. Zowat de helft van onze studenten leest regelmatig als ontspanning en om zich te verrijken. Anderzijds stellen 3 we vast dat de helft van onze studenten lezen (nog) niet als ontspannend of verrijkend ervaart. Bijna 10 procent van onze studenten ervaart lezen zelfs als lastig en moeilijk. De studenten werden gestimuleerd om zelf ook ideeën en oplossingen aan te reiken. De helft van onze studenten wil dat er op de campussen meer tijd wordt vrijgemaakt om te lezen. Ook rustigere leesplekken, een groter leesaanbod en ‘samenleesmomenten’ staan hoog op het verlanglijstje van onze studenten. Dergelijke bevragingen vormen het startpunt van ons meerjarenplan #Odiseeleest dat voortvloeit uit onze leesvisie.
Leesoffensief
Internationale onderzoeken als PISA (Programme for International Student Assessment) bij de 15- jarigen of PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) bij de 10-jarigen zetten Vlaanderen al 20 jaar elke paar jaar een paar banken achteruit. Slecht lezen leidt niet alleen tot minder verdiencapaciteit en een slechtere gezondheid, maar holt ook de democratie uit. Wie niet goed heeft leren lezen, kan onvoldoende participeren in de maatschappij. Slechte lezers zijn vatbaarder voor nepnieuws en complottheorieën. Vooral ‘Informatie opzoeken en conclusies trekken’ is de afgelopen decennia significant achteruitgegaan. Het slechtst scoren we op ‘diep leesbegrip’ en wat in het PISAonderzoek ‘multiple-source reading’ genoemd wordt: informatie uit verschillende bronnen lezen, vergelijken, evalueren en integreren, een nochtans noodzakelijke vaardigheid in het digitale tijdperk. 25 procent van de jongeren verlaat de school onvoldoende leesvaardig en loopt het risico laaggeletterd te worden.
Odisee neemt al verschillende jaren initiatieven om lezen hoog op de agenda te zetten en volgt daarbij het adviesrapport van de Vlaamse Regering om alle Vlamingen aan te zetten om meer te lezen. Een echt Leesoffensief 1om de gestage achteruitgang van de leesvaardigheid bij Vlaamse jongeren te keren en hen weer alle positieve effecten van veel lezen te leren kennen: meer kans op studiesucces, minder stress, een hoger empathisch vermogen en daarnaast natuurlijk gewoon erg veel plezier. Het spreekt vanzelf dat ook de hogeronderwijsinstellingen - zoals Odisee - een versnelling hoger schakelen. Onze aandacht gaat daarbij bewust naar alle opleidingen. Van de lerarenopleidingen als centrale motor voor de leesvaardigheid en de leesmotivatie van onze toekomstige kinderen tot de technische opleidingen stimuleren we een sterke leesvaardigheid én een autonome leesmotivatie in het kader van kritisch lezen én leren.
Kerngroep en ambassadeurs van #Odiseeleest
Kerngroep
- Annelies Ghyselinck
- An De Moor
- Annemie Van Hecke
- Marlies Algoet
- Jona Hebbrecht
- Yolien Mertens
- Hilde Van den Bossche
- Hannelore Van Walleghem
- Annelies Van de Walle
- Nicole Cornelis
- Tarik Ben Bouazza
- Caroline Verschueren
Ambassadeurs
- Marijke De Neef
- Vicky Hoste
- Barbara De Mild
- Hilde De la Marche
- Eline Pauwels
- Leen Paulussen
- Anja De Kimpe
- Karen De Leenheer
- Sylvie De Muynck
- Ghislaine Geerits
- Lieselot Van Droogenbroeck
- Marijke Baeyens