Ondersteuningskader relatie ouders – jeugdwerk
Op basis van ons onderzoek 'Ouders en het jeugdwerk', waarin het perspectief van de ouders centraal stond, besloten we om ook het perspectief van de jeugdwerkers te bevragen en te bekijken hoe we hen beter kunnen ondersteunen in hun relatie met de ouders.
Ondersteuningskader relatie ouders – jeugdwerk
Jeugdwerkactoren (organisaties en beleid) signaleren dat het niet evident is om aan de relatie ouders-jeugdwerk vorm te geven. Het is ook voor ouders geen eenduidig gegeven. Verwachtingen van ouders en hun relatie (betrokkenheid) bij dat jeugdwerk verschillen onder meer naargelang de jeugdwerkvorm, zoals bleek uit ons onderzoek ‘Ouders en het Jeugdwerk’.
We besloten aan deze signalen tegemoet te komen door met het jeugdwerk een ondersteuningstool voor begeleiders en organisaties te ontwikkelen die:
- hen helpt om zicht te krijgen op de wijze waarop de relatie ouders-jeugdwerk in hun organisatie ‘vorm’ krijgt (cf. bevorderende en belemmerende elementen),
- hen inzichten, handvaten, good practices enz. aanreikt om over de relatie met ouders en de diversiteit bij ouders te reflecteren én die hen stimuleren om (verder) op een constructieve manier op die relatie in te zetten.
De ondersteuningstool die ontwikkeld wordt moet in het brede jeugdwerk (jaar- en vakantiewerkingen, reguliere werkingen en werkingen maatschappelijk kwetsbare jeugd) en ook in andere contexten inspirerend werken en inzetbaar zijn (bv. begeleidings- en ondersteuningswerk van gezinnen). De tussentijdse terugkoppeling en rapportering (o.a. studie- en reflectiemomenten, publicaties) naar het jeugdwerk en andere actoren (bv. onderzoekers, opleidingsverantwoordelijken) creëren daartoe een draagvlak.
De implementatiemogelijkheden zijn in belangrijke mate gelieerd aan bruikbaarheid: Geeft de tool een ‘antwoord’ op hun vragen, behoeften? Is de tool gemakkelijk te hanteren? enz. We volgen daarom een ontwerpgerichte participatieve onderzoeksbenadering waarin we jeugdwerkbegeleiders en –beleidsmedewerkers niet alleen bevragen maar ook actief laten meedenken en ontwerpen.
De grote diversiteit aan jeugdwerkbegeleiders (jeugdwerkvorm, locatie) wordt ruim bevraagd (websurvey) over hun ervaringen en percepties inzake de relatie ouders-jeugdwerk en ouderbetrokkenheid. Een vertegenwoordiging van deze jeugdwerkveldactoren wordt verder betrokken bij het vorm- en invulling geven aan de ondersteuningstool (cf. focusgroepen, Map-it). Met een vertegenwoordiging van jeugdwerkbeleidsactoren doorlopen we een Delphi-traject gericht op een omgevingsanalyse inzake de ouders-jeugdwerkrelatie, identificatie van good practices en van (basis)houding en begeleiderscompetenties. Deze geïdentificeerde inhouden en methodieken om daaraan te (kunnen) werken worden in de ondersteuningstool opgenomen.
Verloop van het onderzoek
In de eerste fase van het onderzoek bevroegen we 542 jeugdbegeleiders (professioneel of vrijwillig) via een online vragenlijst. Hoe ervaren ze de relatie ouders- jeugdwerk, waar zetten ze op in, wat vinden ze moeilijk, waarvoor willen ze ondersteuning...? In de volgende fase gingen we met de resultaten verder aan de slag in verdiepende groepsgesprekken en verzamelden we goede praktijkvoorbeelden.
We organiseerden in het voorjaar van 2017 rondetafelgesprekken op verschillende locaties . Om de tool vorm te geven wilden graag van zoveel mogelijk jeugd(bege)leiders/-animatoren/-werkers (beroepskracht of vrijwilliger) horen waar die net op zou moeten inzetten. In het najaar werd de tool uitgebreid getest tijdens een reflectiemoment met en voor jeugdwerkers.
Rapportage
Van de bevraging van de jeugdwerkers is geen onderzoeksrapport gepubliceerd. De onderzoekers hebben we een bijdrage geschreven in het boek ‘In verband met gezinnen’ (2020):
Hoofdstuk 3. Ouders en jeugdwerk in partnerschap
Evelyn Morreel, Kristien Nys en Karla Van Leeuwen bespreken hoe ouders in een gedeeld educatief partnerschap met formele en informele actoren kunnen worden gewaardeerd. Ze steunen op resultaten van onderzoek naar het ouderperspectief in jeugdwerk en opvattingen van jeugdbegeleiders over de rol van ouders in het jeugdwerk.
Meet the parents?!
Het onderzoek resulteerde in de tool 'Meet the parents?!', die voorgesteld werd op 30 april 2019. Het is een reflectie-instrument geworden om jeugdwerkbegeleiders in groep te laten stilstaan bij hun relatie met ouders, en om tot dialoog te komen.
De tool kwam tot stand in samenwerking met De Aanstokerij en tal van jeugdwerkactoren waaronder Chirojeugd Vlaanderen, Vlaamse Dienst Speelpleinwerk en met steun van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.
Onze partners
Onderzoeksters Evelyn Morreel en Kristien Nys, samen met de academische partner Karla Van Leeuwen (KULeuven), werkten samen met de Vlaamse Dienst voor Speelpleinwerking, Kazou en verscheidene partners uit het jeugdwerk:
- CGOP
- KU Leuven
- Agentschap Sociaal Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen
- Vlaamse Dienst voor Speelpleinwerking
- Kazou vzw
- Chiro
