Redeneerling²
In Redeneerling² ontwikkelen we een vakoverschrijdende methodiek die leerkrachten uit de tweede graad ASO handvaten geeft om het redeneren bij leerlingen te stimuleren. Deze onmisbare vaardigheid − zeker in tijden van fake news − wordt ook weerspiegeld in de nieuwe eindtermen van verscheidene vakken in de 2e graad, waardoor een vakoverschrijdende aanpak zinvol is. In de verschillende ontwikkelingscycli van Redeneerling² ontwikkelen leerkrachten in teacher designs teams (TDT’s) samen lessen, waarbij specifiek wordt ingezet op werkvormen rond gestructureerde dialoog en systematische expliciteren van gebruikte redeneervormen.
In het lopende PWO-project “Redeneerling” ontwerpen we een methodiek die leerkrachten uit de eerste graad secundair onderwijs toelaat het redeneren bij leerlingen te stimuleren. In Redeneerling² ontwikkelen we deze methodiek verder, aangepast aan de tweede graad van het secundair onderwijs.
De tweede graad vereist een hogere complexiteit en een meer uitgekiend programma om aan te sluiten bij de vernieuwde leerinhouden. We focussen hierbij op vier redeneervaardigheden, namelijk
- het analyseren van bronnen,
- onderzoekbare vragen herkennen en formuleren,
- denkfouten herkennen en
- argumenteren.
Redeneerling² zal deze methodiek toespitsen op 3 domeinen: taal, STEM en maatschappij. De Redeneerling²-methodiek ontwikkelen we aan de hand van een ‘educational design research’ (EDR)-methodologie waarbij in verschillende ontwikkelingscycli onderwijsmateriaal wordt ontworpen, getest en geïmplementeerd. Tijdens deze ontwikkelingscycli zetten we in op drie aspecten:
- We creëren teacher design teams (TDT’s) waarbij leerkrachten samen lessen ontwerpen en analyseren. Zo spelen we in op het vakoverschrijdend karakter van de methodiek,
- We zetten in op werkvormen die gestructureerde dialoog toelaten en
- op het systematisch expliciteren van de gebruikte redeneervormen.
Deze drie aspecten zijn volgens de literatuur elementair voor het bevorderen van complexe cognitieve vaardigheden zoals redeneren. De invloed van deze Redeneerling²-methode op de redeneervaardigheden van de leerlingen maar ook op hun vakkennis zal worden onderzocht via pre- en posttests die worden afgenomen in experimentele en controlescholen.
Daarnaast is een methode maar zo goed als de implementatie in de praktijk toelaat. Daarom onderzoeken we ook de contextfactoren die succesvolle implementatie hinderen of faciliteren. Deze analyse verrichten we aan de hand van groepsinterviews met leerkrachten en leerlingen en door observatie van de Redeneerling²-lessen en de TDT-bijeenkomsten. We onderzoeken hoe we deze contextfactoren kunnen aanpassen om de implementatie te ondersteunen.
