Postgraduaat Geestelijke gezondheidszorg - Module Forensische zorg

Deze module richt zich tot zorg- en hulpverleners (masters, bachelors, HBO5) in de geestelijke gezondheidszorg die ondersteuning en begeleiding bieden aan kwetsbare groepen.

De module is opgebouwd uit 5 thematische lesdagen:

• Dag 1: Organisatie van de forensische zorg.
• Dag 2: Wetgeving internering
• Dag 3: Therapeutische kaders in de forensische zorg
• Dag 4: Rehabilitatie, resocialisatie, partnerschappen in de maatschappij
• Dag 5: Farmacologie en zelfzorg

Postgraduaat Geestelijke gezondheidszorg

Deze module maakt deel uit van het postgraduaat Geestelijke gezondheidzorg en telt 4 studiepunten. Wie minimum 20 studiepunten behaalt, zal het postgraduaatgetuigschrift Geestelijke gezondheidszorg behalen. 

Forensische zorg in psychiatrische ziekenhuizen/centra
Forensische zorg beperkt zich niet enkel tot FPC’s, ook in psychiatrische ziekenhuizen en centra bestaan er “forensische bedden”. We belichten de belangrijkste elementen bij het begeleiden van forensische zorgvragers in een psychiatrisch ziekenhuis of centrum.

Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC)
In 2014 werd het eerste Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) te Gent opgericht, niet veel later in 2017 volgde nog een FPC in Antwerpen. In totaal bieden beide FPC’s zorg aan 446 zorgvragers. Je maakt kennis met het ontstaan van de FPC’s alsook met hun werking. 

Zorg en ondersteuning in gevangenissen
Er heerst anno 2025 nog een groot taboe omtrent forensische zorg, ook bestaan er verschillende stigma’s die het herstel van onze zorgvragers bemoeilijken. Wat zijn criteria voor een optimale zorg en ondersteuning in de gevangenis. Wat is detentieschade  en hoe kan dit vermeden worden.  We illustreren dit aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden.

Internering tot.... ooit: wetgeving
De wet- en regelgeving omtrent forensische zorg is een belangrijk instrument in het begeleiden van zorgvragers in een forensische setting. Wat zijn rechten en plichten van de patiënt en wat is het wettelijk kader waarbinnen je als organisatie en zorgverlener kan handelen?  
 

In de forensische zorg is het therapeutisch aanbod gebaseerd op verschillende theoretische modellen. We gaan o.m. dieper in op:

• Risk-Need-Responsivity Model 
• Good Lives Model 
• Milieutherapie
• Sociaal-emotionele ontwikkelingsschaal
• CAT-project - dieren in zorgsettings - assistentiedieren

Rehabilitatie en resocialisatie zijn belangrijke begrippen in de forensische zorg. Samen met de zorgvrager kijken naar mogelijkheden en perspectieven exploreren voor de toekomst is een essentieel onderdeel van een hersteltraject.

Inzicht in de sociale kaart en het opzetten van partnerschappen zijn van fundamenteel belang om het resocialisatieproces te begeleiden en te ondersteunen.

Farmacologie
Bij een behandeltraject in de forensische zorg hoort vaak medicatie. Als hulpverlener is het interessant om de vaakst voorkomende medicatie te kennen alsook de vaak typerende bijwerkingen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden verwerf je verdiepende kennis in de farmacologie.

Zelfzorg en omgaan met machteloosheid
Als hulpverlener voel je, je vaak machteloos en bots je vaak tegen muren. Deze muren kunnen in de interactie met een zorgvrager zijn maar evengoed binnen het resocialisatietraject waar stigma’s nog sterk aanwezig zijn in de maatschappij. Je krijgt concrete tools aangereikt om aan zelfzorg te doen maar ook tools om als team om te gaan met machteloosheid.