Orthorexia nervosa: onderzoeksdesign

Tijdens het eerste projectjaar is vooral ingezet op het in kaart brengen van het voorkomen van ON in de algemene populatie en diverse risicogroepen.

Voor de screening werd gebruik gemaakt van de Vlaamse vertaling van de Düsseldorf Orthorexia Scale (DOS; Barthels, 2014). De DOS bestaat uit tien meerkeuzevragen en heeft als grote voordeel dat er duidelijke cut-offwaarden vastgelegd zijn: ≥30 om ON te onderscheiden (hoogscoorders); ≥25 om “at risk groepen” te onderscheiden (risicoscoorders) en <20 om laagscoorders aan te duiden. Deze vragen peilen naar de mate waarin gezonde voeding voor iemand belangrijk is, de mate waarin iemand bezig is met gezonde voeding en daarvoor (strikte) voedingsregels volgt (voorbeelditem: ‘Wanneer het over voeding gaat, is gezondheid voor mij belangrijker dan genot’).

Naast de DOS werden een aantal nutritionele variabelen bevraagd in het kader van een eerste nutritionele profilering. Ten slotte werden ook enkele psychologische vragenlijsten toegevoegd. Deze vragenlijsten droegen bij aan (1) de psychologische profilering en (2) de psychometrische validering van de Vlaamse vertaling van de DOS-vragenlijst.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de variabelen die bevraagd werden in de eerste brede screeningsfase.

Tabel 1: overzicht van de gemeten variabelen in de eerste brede screeningsfase van het project

Uiteindelijk vulden in deze eerste screeningsfase 1564 deelnemers de vragenlijsten in waarvan 1070 volledig. Tabel 2 toont de verdeling van de participanten over de verschillende groepen heen. De selectie van de bevraagde risicogroepen gebeurde op basis van literatuuronderzoek. Op basis van exploratieve analyses en studie van ‘outliers’ besloten we de risicogroep van de ‘competitieve wedstrijdatleten’ niet in de algemene analyses op te nemen. De uiteindelijke proefgroep van de eerste screeningsfase bestond uit 1480 deelnemers waarvan 1006 volledig.

Tabel 2: Overzicht van de deelnemers van de eerste screeningsfase per doelgroep

Op basis van deze eerste screeningsfase onderzochten we de prevalentie van ON in de verschillende doelgroepen, evalueerden we de betrouwbaarheid en validiteit van de Vlaamse versie van de DOS-vragenlijst en maakten we een eerste nutritionele en psychologische profilering op. Deze resultaten zijn hier na te lezen.

In het kader van het formuleren van handvaten en richtlijnen voor begeleiding was een grondigere profilering echter nodig. Een tweede fase van het onderzoeksproject omvatte een diepgaandere analyse van ON op nutritioneel en psychosociaal vlak. Een deel van de proefgroep werd uitgenodigd voor een tweede en uitgebreidere bevraging. We beoogden hierbij een proefgroep van hoogscoorders (DOS-score ≥30), risicoscoorders (DOS-score ≥25 ) en laagscoorders (DOS-score < 20) te bereiken. Opnieuw werden verscheidene nutritionele en psychosociale variabelen bevraagd: zie onderstaande tabel.

Tabel 3: overzicht van de gemeten variabelen in de tweede verdiepende fase van het project

We vergeleken de verschillende DOS groepen (hoog-, risico- en laagscoorders) met elkaar op het vlak van deze variabelen en breiden op deze manier onze nutriotionele en psychosociale profilering van ON verder uit. Je kan er hier meer over lezen.