Er bestaan diverse initiatieven ter promotie van een gezonde levensstijl bij ouderen, maar het blijft een uitdaging om ouderen in kwetsbare situaties waarbij gezondheidsvaardigheden lager scoren te betrekken. In de literatuur is aangetoond dat huidige levensstijlinterventies te weinig aandacht schenken aan de sociale ongelijkheid. Dit project wil gezondheid decoderen voor ouderen in kwetsbare situaties in Brussel aan de hand van educatie en sensibilisering omtrent gezonde levensstijl.
Gezondheid decoderen op basis van een gezonde levensstijl voor ouderen in kwetsbare situaties in Brussel met als doel deze populatie, gezondheidsvaardigheden aan te leren om actiever en gezonder ouder te worden.
Dit AHAA project van de Hogeschool Odisee werd mee ondersteund met middelen van Innoviris onder de projectoproep ‘STEM Gezondheid decoderen’. Wij wensen daarom Innoviris te bedanken voor de financiële ondersteuning in dit project.
Dit project wil gezondheid decoderen voor ouderen in kwetsbare situaties in Brussel aan de hand van educatie en sensibilisering omtrent gezonde levensstijl. Op basis van een reeds uitgevoerde literatuurstudie, nodendetectie (bevraging en focusgroepen) en co-creatie met de doelgroep, werden diverse sessies over gezonde levensstijl ‘op maat van’ de doelgroep ontwikkeld. Het project maakt een toegankelijke vertaalslag (het decoderen van gezondheid) van wetenschappelijke informatie over levensstijl op het niveau van de doelgroep en brengt deze informatie ‘op maat’ over aan de doelgroep, zodoende de gezondheidsvaardigheden van deze kwetsbare groep te versterken.
Dit project heeft als doel om laagdrempelige educatiesessies aan te bieden aan Brusselse ouderen in kwetsbare situaties zodoende hen te empoweren en hun gezondheidsvaardigheden te versterken.
Wat is het project?
Het programma bestaat uit educatieve sessies over gezonde levensstijl met focus op bewegen, zitgedrag en gezonde voeding. De educatie wordt aangeboden aan de hand van een methodiek die op basis van de resultaten uit de reeds gevonden literatuur, de uitgevoerde nodendetectie en de toegepaste co-creatie werd verkregen. Dit vooronderzoek kan u raadplegen via onze projectwebsite AHAA.
Doelgroep van het project
Ouderen uit dergelijke kwetsbare situaties werden in 2018 door de Vlaamse ouderenraad beschreven als: ouderen uit etnisch-culturele minderheidsgroepen, alleenstaande ouderen, gedetineerden, ouderen in armoede of met een laag sociaaleconomisch profiel. Er bestaan wel diverse initiatieven ter promotie van een gezonde levensstijl bij ouderen, maar het blijft een uitdaging om ouderen in kwetsbare situaties te betrekken waarbij gezondheidsvaardigheden lager scoren. In de literatuur is ook aangetoond dat huidige levensstijlinterventies te weinig aandacht schenken aan de sociale ongelijkheid. Net omdat de drempel van bestaande levensstijlprogramma’s vaak te hoog ligt (financieel, sociaal, bereikbaarheid,…) voor ouderen in kwetsbare situaties, willen wij met dit project, de drempel verlagen. We opteerden in dit project de focus te leggen op deze doelgroep net omdat de verwachte gezondheidswinst bij deze doelgroep op basis van gezondheidspromotie en -preventie groter is dan bij ouderen met een hoger sociaal economisch profiel en hogere gezondheidsvaardigheden.
Dit project wil daarom inzetten op het uitrollen van een in co-creatie ontwikkelde educatie voor Brusselse ouderen in kwetsbare situaties(65j+): beweging, zitgedrag en gezonde voeding.
Doel van het project?
Dit project heeft als doel om Brusselse ouderen in kwetsbare situaties aan te spreken, te sensibiliseren en te educeren over wetenschappelijke inzichten van een gezonde levensstijl (gezondheid decoderen) met als finaliteit de gezondheidsvaardigheden aan te scherpen en de doelgroep te empoweren. Op die manier brengen we de ‘vertaalde’ theorie en praktijk van wetenschap samen en geven we de doelgroep tools in handen om over te kunnen gaan naar een gezondere levensstijl en zo actief en gezond ouder te worden.
Waaruit bestaat het project?
Alle sessies in dit project over bewegen, minder zitten en gezonde voeding werden reeds uitgewerkt in het kader van een eerder onderzoek van de Odisee Hogeschool.
De sessies worden ingericht in de thema’s beweging, minder zitten en gezonde voeding:
- Beweging en minder zitten : educatie over fysieke activiteit en sedentair gedrag, ludieke beweegsessies, tips om beweging (gratis) in het dagelijks leven in te passen en om zitgedrag te vermijden/onderbreken, (beweeg)kalender
- Gezonde voeding : educatieve sessie ‘leren lezen van etiketten’, begrijpen van nutriscore, budgetvriendelijk en gezond koken, (gezonde voedings)kalender
Materialen & rapport
Uitgewerkte materialen gebruikt in dit project zijn te raadplegen via onze projectwebsite van Active and Healthy Ageing for All.
Rapport: Vanderlinden J. (2022). Actief en gezond ouder worden voor iedereen: een gezonde levensstijl voor ouderen in kwetsbare situaties in Brussel. Odisee Hogeschool, Brussel.
Maak kennis met de onderzoeker
Onze partners
- LDC De Harmonie, Brussel
- LDC Het Anker, Brussel
- BOV Brussel (LOGO)
- Huis voor gezondheid (Brussel)
Wil je meer weten over dit project?
Jonge mantelzorgers zijn jongeren die opgroeien in een gezin waar één (of meer) van de gezinsleden (ouder, broer of zus) zorg of ondersteuningsnoden hebben. Ook studenten in het hoger onderwijs kunnen jonge mantelzorgers zijn. Zij worden studerende mantelzorgers genoemd. Het verlenen van mantelzorg kan voldoening geven, maar kan ook zorgen voor een extra belasting voor deze jongeren. Dit project zet in op sensibilisering rond de noden van deze doelgroep.
Jonge mantelzorgers zijn jongeren die opgroeien in een gezin waar één (of meer) van de gezinsleden (ouder, broer of zus) zorg of ondersteuningsnoden hebben. Jonge mantelzorgers nemen daardoor vaak taken op in een gezin die leeftijdsgenoten niet opnemen. Ze maken zich vaak zorgen en kunnen de thuissituatie soms moeilijk loslaten. Een zorgsituatie kan sporadisch, regelmatig, acuut, chronisch, kortstondig, langdurig, weinig belastend of heel intensief zijn.
Gezien de grote diversiteit aan situaties, ervaringen en contexten maakt dat dé jonge mantelzorger niet bestaat. Ook studenten in het hoger onderwijs kunnen jonge mantelzorgers zijn. Zij worden studerende mantelzorgers genoemd. Het verlenen van mantelzorg kan voldoening geven, maar het kan ook zorgen voor een extra belasting voor deze jongeren. Helaas blijven de noden en de problematiek bij deze jongeren onder de radar.
In dit project werkt Odisee, samen met een consortium aan Vlaamse partners, aan praktische sensibilisering voor het hoger onderwijs om meer (h)erkenning te krijgen voor studerende mantelzorgers en om in te zetten op het welbevinden van deze jongeren.
Publicaties
De inspiratiegids wil hogescholen en universiteiten inspireren om een structureel beleid te voeren dat jonge mantelzorgers ondersteunt tijdens hun studie. We geven tips, handvaten en goede voorbeelden uit het binnen- en buitenland om hiermee aan de slag te gaan. Auteurs: Naomi De Bruyne, Julie Everix, Freya Ponteur, Veerle Smeers, Julie Vanderlinden, Pieter Vanreybrouck. Ontdek de inspiratiegids 'Jonge mantelzorgers in het hoger onderwijs'!
Jonge mantelzorgers blijven nog te vaak onder de radar. Twee ervaringsdeskundigen schreven er een boek over. Ze willen scholen sensibiliseren en jonge mantelzorgers de aandacht geven die ze verdienen. Sociaal.net: Eén op zes leerlingen is jonge mantelzorger
Deze publicatie biedt de nodige theoretische achtergrond, relevant cijfermateriaal, praktische voorbeelden en getuigenissen van jonge mantelzorgers zelf. Het ambieert om schooldirecties, (zorg)leerkrachten, pedagogisch werkers en CLB-medewerkers te sensibiliseren om voldoende aandacht en ondersteuning te voorzien voor jonge mantelzorgers, want dat verdienen ze.
Wil je meer weten over hoe jonge mantelzorgers beter ondersteund kunnen worden in het hoger onderwijs?
Maak kennis met de onderzoeker
Onze partners
- VIVEL
- Steunpunt Mantelzorg
- I-Mens
- ZoJong
- HoGent
- Uhasselt
- VVS (Vlaamse vereniging studenten)
