Sociaalwerkpraktijken met gezinnen zonder wettig verblijf
De ondersteuning van mensen zonder wettig verblijf – en in het bijzonder gezinnen - brengt heel wat uitdagingen met zich mee, zowel voor formele en informele sociaal werkorganisaties als voor diverse overheden. Denk aan het voorzien van opvang, maar ook het realiseren van toegang tot medische en psychosociale hulpverlening en het werken aan duurzame toekomstoriëntatie. In dit onderzoek vertrekken we vanuit zes specifieke cases van (in)formele sociaalwerkpraktijken waarbij we telkens zowel hulpverleners als gezinnen zonder wettig verblijf anderhalf jaar volgen. Op basis hiervan formuleren we werkzame (micro)praktijken, interventies en strategieën voor toekomstoriëntatie en ondersteuning van gezinnen zonder wettig verblijf. Dit mondt uit in een vormingspakket voor (toekomstige) sociaal werkers. We gebruiken deze twee jaar als een voortraject om verder onderzoek naar gezinnen zonder wettig verblijf te ontwikkelen.
In dit project focussen we op sociaal werk met gezinnen zonder wettig verblijf. Volgens recent onderzoek van de VUB schat men het aantal mensen zonder wettig verblijf in België op een 112.000. De ondersteuning van mensen zonder wettig verblijf – en in het bijzonder gezinnen – brengt heel wat uitdagingen met zich mee zowel voor formele en informele sociaal werkorganisaties als voor diverse overheden. Niet alleen de cijfers, maar ook publieke voorvallen zoals de bezetting van de Begijnhofkerk, cases van manifeste uitbuiting op de werkvloer van mensen zonder wettig verblijf zoals bij de firma Borealis in de Antwerpse haven, manifestaties van mensen zonder wettig verblijf en het terugkeerbeleid tout court – vrijwillige of gedwongen terugkeer –, doen stof opwaaien.
In dit onderzoek over “sociaal werk met gezinnen zonder wettig verblijf” vertrekken we vanuit zes specifieke cases van (in)formele sociaalwerkpraktijken die gezinnen zonder wettig verblijf ondersteunen. We selecteren daarbij twee initiatieven die vooral sociale en juridische omkadering bieden (JRS Belgium & Dokters van De Wereld), gericht op wat men in de praktijk en literatuur “toekomstoriëntatie” noemt. Daarnaast focussen we op drie initiatieven die “toekomstoriëntatie” koppelen aan opvang van gezinnen zonder wettig verblijf (EHVV VZW, De Loodsen VZW & Pigment VZW). En ten slotte betrekken we één Brusselse case waar gezinnen zonder wettig verblijf (de VSP family groep) zichzelf organiseren (Coördination des Sans Papiers (CSP)/ VSP Family-groep).
In elk van deze zes experimentele praktijken, volgen we een selectie van gezinnen en hun hulpverleners. Op basis hiervan, formuleren we werkzame (micro)praktijken, interventies en strategieën voor toekomstoriëntatie en ondersteuning van gezinnen zonder wettig verblijf. Dit mondt uit in een vormingsmodule voor sociaal werkers en opleidingen. We gebruiken deze twee jaar als een voortraject om verder onderzoek naar gezinnen zonder wettig verblijf te ontwikkelen.
Maak kennis met de onderzoekers
Onze partners
ORBIT vzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen & Gastvrij Netwerk, Caritas, Dokters van De Wereld, JRS (Jesuit Refugee Service), Pigment VZW, Hand in Hand, SAAMO Brussel, Dienst Outreach Fedasil, Een Hart Voor Vluchtelingen (EHVV) VZW, de Loodsen VZW & de Coördinatie van Mensen zonder papieren (CSP/ VSP Family) (Bintou Touré – VSP Family, Coordination des Sans Papiers de Belgique)